Li xiw ut li oyb’eenihom

Li teepal wan li xloq’al a’anaq junaq eetalil b’ar wi’ tixchap rib’ chi tz’aqal li wanjik sa’ li junkab’al reheb’ laj k’alom winq rik’in li loq’laj ch’och’, li ha’, li che’k’aam, li xul ut li na’jej b’ar wi’ nake’xpuktesi rib’. Jwal aak’aak naraj xnumtajenaqil xtawasinkil ru li ch’och’, xwankil li naruuchin ut xyok’b’al li loq’laj che’ toj yo’yo. Jwal k’a’uxla aj wi’ li jalajik jo’ naq taachaqiq li ha’, li b’uutiha’, li roso’jik li ru li ch’och’, li roso’jik li loq’laj che’k’aam, li roso’jik li xq’unal li ch’och’ ut li xuwajel naq maak’a’ chik naril ut naxram li che’k’aam. Ab’an wank junjunq li xna’aj laj k’alom winq maraj li qas qiitz’in sa’ li k’aleb’aal tixwaklisi li qach’ool. Wankeb’ li qas qiitz’in nake’xsik’ xraqb’al junaq li ch’a’ajkilal re naq nake’xsik’ xyaalal chan ru us taa’elq li awimj li nake’xkuutun wi’ rib’. Rik’in yalb’al xq’eheb’ laj ka’lom winq a’in naqak’e reetal naq naru xsik’b’al xyaalal chan ru naru li awk, sa’ li jalanjalanq chi k’aleb’aal wankeb’ ak yookeb’ chi wakliik li xch’ooleb’ chi rilb’al li na’leb’ ut li k’anjel a’an. Rik’in li xk’anjelankil, xtenq’ li jalanjalaq chi ch’uut, li komonil, yalok q’e nantenq’ank, uy ta ink’a’ yoo chi tamk chi junpaat, ab’an chi kach’inq yoo chi k’utunk.

Li xsik’b’al li xb’eehil li nak’anjelak ut li tumin moko naxchap ta rib’rik’in li qawanjik oxloq’il wank.

Naqajayali jun li k’anjelak ch’och’ naxkuutun rib’ xb’aan naq:

  • Li poyanam moko naxk’os ta li xwanjik li nak’anjelak re naq taapuktaaq a’in.
  • Moko naxk’ojob’ ta rib’ rik’in xk’ulub’ ka’aj wi’ re xk’ulb’al li tzekemj, ab’an naq taruuq chi xkawresinkil rib’ re xtawb’al li xtzemj junaq rik’in li xloq’laj xk’anjel jo’ naraj li wank, xb’aan naq rik’in a’in naxk’job’ li xch’ool rik’in li nawom wank sa’ jalan tenamit kama’ Watemaal.
  • A’an naxk’uub’ ru li xloq’al li k’a’aq reeru wank sa’ li teepal chi ru li nachal sa’ li jalan tenamit.
  • A’an naxkutuni rib’ chi kaw rik’in li xk’anjel, li xk’a’uxlankil chi yaal reeru ut li xseeb’al xch’ool li qas qiitz’in chi ru li tusub’anb’il chalenaq sa’ jalan na’jej.;
  • Rik’in li rusilal, rik’in li xtenq’ li qas qiitz’in ut eb’ li k’anjelob’aal wank sa’ li qateepal moko ch’a’aj ta xwaklisinkil jun sutaq chik chi tustuuk ru, jwal chi ru li nake’xye qe, a’an naxnaw naq li xkawilal xk’a’uxl ut xna’leb’ li qas qiitz’in nak’anjelak re xk’amb’al chi uub’ej li waklijik chi maak’a’ tqaj wi’ li xkawilal li na’leb’ ut li ka’njel li nachal rik’in jalan chik.

Li tusilal xtawb’al li tumin a’an ut xchaab’ilob’resinkil li xyu’am li qas qiitz’in jo’ rik’in li (rochoch, ha’, sab’esij ib’, kawilal, tzolok ut wank chik xkomon...) a’an li jwal aajel ru. Ab’an li tzekemb’ej rik’in xchaab’ilal, xk’ihal ut li xk’iila paayinkil ru chi ru li jun chihab’ a’in junelik naxtz’aqob’res ru li jwal aajel ru chi ru li junkab’al cho’q re laj k’alom winq. Ab’an jalan wi’ li xk’ihal li xna’aj kolb’il chi tz’aqal chi ru li roq ha’ ut re xchaab’ilob’resinkil li xq’unal ru li ch’och’ re tixkkutun rib’ tu re li xsik’b’al li waklijik ut rik’in a’in naru nawank xchaab’ilal rawb’al li kok’ awimj cho’q re li junkab’al: li rajsinkil li xloq’al li junjunq chi qas qiitz’in sa’ li jun kab’aleb’ laj k’anjel ch’och’, a’in naxch’olob’ chi qu naq a’an jun xcha’al li k’ajel. Rik’in li reek’ankil xsahil li qach’ool ut li xk’iijik naq naqak’am qib sa’ aatin a’an jun aj wi’ a’in jwal nak’utunk sa’ xyanqeb’ li junkab’al xb’een wa xe’xb’aanu li k’anjel ut li wankeb’ chi sa’ re xb’eeresinkil. Jo’kan b’i naq wank xwankil li xk’a’uxlankil li xtzolb’al naab’al ak’ na’leb’ ut xkolb’al li ch’och’ chi ru li roq ha’re naq ink’a’ tixk’am li xq’unal ru re naq ink’a’ tawasinb’ilaqo xb’aan li ch’a’ajiklal rik’in li ch’och’. Naq teeqeek’a naq laa’o took’iiq jo’ jun krisyaan rik’in xtawb’al wi’ chik li xq’unal ru li loq’laj ch’och’ sa’ li qana’aj, jo’kan aj wi’ xkolb’al li xyu’am li che’k’aam ut li wankeb’ xyu’am sa’ li ruuchich’och’ re naq li qawimj taa’uchinq chi chaab’il ut re tooxkuutuni.

Li naxk’e qe li k’anjelak ch’och’ a’an jun qoyb’eenihom. Xb’aan naq li xkawilal li qas qiitz’in naxk’ojob’ rib’ li na’leb’ a’in re naq taaruuq chi xwaklisinkil rib’ re xsik’b’al li xwaklijik. Jo’kan ut naq ink’a’ jwal naqaka’m sa’ ajl li k’anjel ut li tenq nachal sa’ jalan na’jej.

Texto: Una Visión de Desarrollo Sostenible

Li xnimal li ch’a’ajkilal wank sa’ qayanq laa’o a’an naq li qas qiitz’in te’xtaw raj ru li k’aru na’ajmank chi rix li k’anjelak ch’och’ ut xnumsinkil li jwal najot’ok qe, li yok’ok che’, k’alek ut k’atok, xtawasinkil ru li xq’unal li ch’och’, junelik yooko chi xsik’b’al jalan chik li na’ajej ab’an naq nahulak li xlib’ik li na’jej ink’a’ chik naxke’ li qawimj, li na’ajmank raj arin a’an xtawb’al junq li wanjik ut li na’jej b’ar wi’ toowanq ut tootzekanq chi junelik, jo’kanaqeb’ aj li kok’ xul ut li loq’laj ch’och’ re naq twanq xyu’am ut laa’o ajwi’, re naq maak’a’aq chik li xtawasinkil ru li loq’laj ch’och’ ut chi xjunil li wank xyu’am chi sa’, nara j naxye naq taaqaw li che’, maak’a’aqw chik li k’atok, xramb’al li xq’unal li ch’och’ chi ru li roq ha’ re naq li xq’uan li ch’och’ taak’anjelaq chanchan yal tsuti rib’, re taawanq li xch’ina’usal ut li xq’emal ru li ch’och’, yo’yooqaqeb’ chi xjunil li wankeb’ li xyu’am, chi kama’in maak’a’aq xch’a’ajkilal rilb’al li nakamsink re li qana’aj.

0024

Xtikib’ankil xk’anjelankil li kok’ awimj re li junkab’al:

Aran ut taaqak’e reetal naq jwal aajel ru li xkolb’al ru li ch’och’ ut re naq chaab’il taa’elq li kok’ awimj cho’q re li qajunkab’al ut li ch’och’ chaab’il wanq ink’a taawanq yal chi to’, tz’aqal qehaq chik maa’ani yaal re sa’ xb’een chi moko wanq ta re li komonil chi ru junaq chaq’rab’.

<pWi’ li xq’unal ru li ch’och’ a’an tz’aqal li xxe’ xtoonal li loq’laj awimj, chek’aam ut eb’ li xul, tento b’i taaqakol chi ru li ch’a’ajkilal li naatawasink re, re naq taachaab’ilo’q li qach’och’ chi junelik.

Li naqayeechi’i re xsik’b’al li waklijik cho’q re li qas qiitz’in wankeb’ sa’ li k’aleb’aal, re naq te’tenq’aaq chi tz’aqal re ru jo’ li xk’ulub’ laj k’anjel ch’och’, re taatzekanq chi chaab’il rik’in li xchaab’il k’anjel.Li najayalimank aj cho’q re li k’ay sa’ li qateepal maraj sa’ li najtil tenamit, rik’in li xb’aanunkil a’in, wan sut naq nakooxkanab’ chi ru li tz’okaak.

Kolonel re li xq’emql ru li ch’och’

LI RUSILAL LI K'ANJELAK CH'OCH' NAXKUUTUN RIB'

1.Xtzekemj li junkab'al:

Chi chaab’il: Moko xk¡ulub’ ta naq taak’ayimanq ut taatzekamanq li k’a’aq re ru nak’iiresimank rik’in rik’in b’an xuwajel cho’q re li wank xyu’am li roksinkil moko k’ulub’anb’il ta sa’ jalan tenamit.

Li xk’iilapaayil: Xk’ulub’ naq taaqak’iilapaayi ru li awimj re xtawb’al li qatzekemj tu xk’osb’al li ch’a’ajkilal nak’ulmank rik’in naq junpaay aj wi’ chi awimj na’awmank.

Chi ru chi junil li chihab’: Xk’ulub’ naq taaqajek’i li ru li qawimj ut li xk’uulankil re naq maak’a’aq raj chik li tz’okaak rik’in li ru li qawimj na’el sa’ li qak’aleb’aal rub’elaj naq taaqasik’ junaq li tenq sa’ li jala chik tenamit.

2. Xk’eeb’aleb’ chi tzekank li xul:

Naq naqaye a'in, a'an naq nawank sa' li saq'ehil. Chi jo'kan ut naq tento sa' qab'een xk'uulankil li tzekemj choq reheb'.

3. Alimentar la tierra:

Alimentar la tierra de tal manera que ella pueda alimentarnos a nosotros y a los animales durante mucho tiempo.

4. Xtenq'ankil li k'ayib'aal:

Tenq'ank chi tustu ru ut tenq'ank cho'q reheb' li jwal nach'eb' chi qak'atq a'an a'in rusilal. "Jwal wank xtz'aq jun li mol chaab'il xtzekankil chi ru ink'a' us k'ayinb'il" chan jun li nawom yeeb'il ut nawb'il.

Xtenq'ankil li k'ayiil:

Toj chaq sa’ li xtiklajik li ch’uut a’in xk’ehom chaq li rilom re xsik’b’al li rusilal ut li xb’ehil naq taachaab’ilo’q li xwanjik li qatzekemj. Yooko chi xk’eeb’al reetal sa’ xchamal naq yoo chi oso’k ru li qateepal, ru li ch’och’ ut li xjalajik li kutank, a’in jwal yoo chi qak’amb’al sa’ rajb’al ru. Li loq’laj tumin toja’ lajeeb’ chihab’ a’an jun li xkomon li numsib’aal kutank cho’q re li qatenamit. Rik’in ut a’in naq laj ralch’och’ ink’a’ naa’usaak li rawimj ink’a’ chik natz’aqlok cho’q re li xjunkab’alut naab’al li tento sa’ xb’een kama’ li xtzolb’al li alalk’ajolb’ej ut wank chik xkomon. Naqapaab’ naq jun waklijik naxkuutun rib’, a’in naru xtawb’al rik’in li xyalb’al xq’e laj k’anjel rik’in li rawimj. Ab’an tento taaqak’e sa’ qach’ool naq laj ralch’och’ naraj li loq’laj tumin, rik’in a’in xqak’e reetal naq li awimj wank xwankil ut chi chaab’il li nakooxk’am chi rilb’al li rusilal ut li naru rawb’al sa’ li qateepal ut sa’ li qach’och’el. Naqaj raj xtikib’ankil ut xk’eeb’al xsahil rik’in li awimj a’in kama’: kakaw, sununkil che’ (canela), xan xiir, q’aninoq’, kaxlanq’een, pens, tz’i’ (cardamomo), q’een re uk’a’ (rosa de jamaica), xayaw ut wank chik li xkomon. Li teepal naxk’ut rib’ naq naru rawb’al li awimj li naru xk’ayinkil sa’ li qateepal ut sa’ jalan chik tenamit.

FaLang translation system by Faboba